C hepatitisa

Kalkulatzen denez, munduan C hepatitis infekzio kronikoa duten 71 milioi pertsona daude eta 400.000 pertsona inguru hiltzen dira urtero arrazoi horrengatik; heriotza gehienak errenta baxuko eta ertaineko herrialdeetan gertatzen dira, non ia ez dagoen diagnostikorik eta tratamendurik. Eskualde eta herrialde kaltetuenak Asia erdialdea eta ekialdea, Egipto, Txina eta Pakistan dira.

Zer da eta nola tratatzen da?

C hepatitisa, izen bereko birusak (VHC) sortua, odolak transmititzen duen gibeleko gaixotasun bat da, batez ere injekzio-praktika ez-seguruen ondorioz, tresna medikoen berrerabilpen edo esterilizazio desegokiaren ondorioz eta kontrolatu gabeko odol eta plasmaren transfusioaren ondorioz sortua.

Birusak infekzio akutuak edo larritasun desberdineko kronikoak eragin ditzake: aste gutxi batzuk irauten duen gaixotasun moderatu batetik bizitza osorako gaixotasun larri batera. Infektatutako pertsonek ez dute sintomarik izaten zenbait urte igaro arte, baina infekzio akutua dutenek sukarra, nekea, gero eta handiagoa den gogorik eza, goragalea eta gorakoak, sabeleko mina, artikulazioetako mina, gernu-gaitzak eta ikterizia izan ditzakete.

Nola tratatzen da?

Azken urteotan, medikamentuen belaunaldi berri bat garatu da, ekintza zuzeneko antibiralak (AAD); ahotik hartutako tratamendua da, albo-ondorio gutxikoa, eta hiru hilabete irauten du. Farmako horiek oso eraginkorrak dira (konbinazio guztietan, pazienteen % 95 sendatzen dute), baina oso garestiak ere izan daitezke errenta altuko eta ertaineko herrialdeetan.

Errenta altuko herrialdeetan, hiru hilabeteko tratamenduak 100.000 dolarretik gorako kostua zuen (85.000 euro inguru), eta horregatik gaixo askoren tratamendutik kanpo jarraitzen du, batez ere errenta ertaineko herrialdeetan. MSFk bertsio generikoak erabili ditu eta horrek, proiektu gehienetan, tratamendu baten kostua 75 dolar ingurura (65 euro) murriztea ahalbidetu diote.

MSF eta C hepatitisa

MSF 2013an Indian hasi zen C hepatitisa zuten pertsonak tratatzen. Ekintza integrala oso garrantzitsua da. Ukranian, adibidez, Osasun Ministerioarekin elkarlanean dihardugu gaixotasunaren diagnostikoan eta tratamenduan. Eragin zuzeneko eta eraginkortasun handiko antibiralak ematen ditugu: daclatasvir eta sofosbuvir. Era berean, laguntza psikosoziala eta osasunerako hezkuntza eskaintzen dugu, tratamenduarekiko atxikimendua hobetzen laguntzeko eta paziente horiek jasaten duten estigmari eta diskriminazioari aurre egiteko. Ukrainan ezartzen lagundu dugun arreta-eredu berri horrek % 97,4ko sendaketa-tasa lortu du.

Kanbodian, non C hepatitisa endemikoa den baina oso pertsona gutxi diagnostikatzen edo tratatzen diren, lehenik eta behin diagnostiko eta tratamendu sinplifikatu berriak sartu genituen: prozedura azkarrago horiei esker, tratamendua detektatu eta hasi arteko tartea murriztu ahal izan zen 140 egunetik soilik 9ra. Horrekin batera, AAD berrien erabilerak paziente bakoitzak tratamenduan zehar behar zituen kontsulten kopurua murriztu zuen, 16tik 5era, eta horietako bakar batek behar zuen mediku bat. Horrek guztiak tratamenduarekiko atxikidurari mesede egiten dio. Baina, horrez gain, landa-barrutietan ere lan egiten dugu, gaixotasuna ezagutzen ez duten herrietan detektatzeko estrategia eraginkorrenak bilatzeko, hala nola kasuak aktiboki detektatzea, probak herrixketan bertan eginez.

2022an, Osasun Ministerioarekin lankidetzan, MSFn C hepatitisa zuten 5.770 pertsona tratatu genituen.