Munduak beste marka triste bat bete du, desplazatu eta errefuxiatuena: Bigarren Mundu Gerraz geroztik izan dugun kopururik altuena lortu dugu. Iheslarientzako NBEren Goi Mandatariaren arabera, 110 milioi pertsona inguru indarrez desplazatuta bizi ziren 2022. urtearen amaieran, indarkeriagatik eta gerragatik etxetik kanporatuta: batzuk barne desplazatuak dira, beren herrialdean bertan, eta beste batzuek mugak zeharkatu dituzte errefuxiatu bihurtzeko.
Lekualdatutako populazioek gehiegikeriak jasaten dituzte etengabe, eta normalean ez dituzte oinarrizko premiak asetzen, batez ere arreta medikoa, aterpea, elikadura, ura eta saneamendua.
Gainera, gaur egun muturreko beharrek eta miseriak eragindako populazio-mugimendu handiak daude, migrazio-bide askotan arriskutsuak eta esplotazioak eta indarkeriak markatutakoak. Pertsona horiek ere artatzen ditugu, eta migrazio-fluxuetan egiten diren esku-hartzeak lehenesten ditugu, baldin eta gizakien trafikoa eta indarkeria uztartzeak kalteberatasun- eta sufrimendu-maila handiak eragiten baditu, eta gehiegikerietatik bizirik atera diren pertsonek behar besteko arretarik jasotzen ez badute.
Nola esku hartzen dugu?
Lekualdatzetik bizirik atera diren populazioak, muturreko kalteberatasun-egoera dela-eta, lehentasunezkoak dira guretzat, eta, bereziki, beharrizan larrienak dituzten eta beste erakunderik lanean ez dagoen edo behar adina lan egiten ez duten krisietan. Gure taldeak hilkortasuna, erikortasuna eta giza sufrimendua murrizteko, populazio baten bat-bateko mugimenduak eragiten duen sufrimendua murrizteko lanean ari dira; izan daitezke ibilbide luzeen ondorioz zauritutako edo ahitutako pertsonak, gaixoak edo deselikatuak.
Gure laguntza medikoa integrala da, eta arreta berezia jartzen dugu adingabeen eta emakumeen arretan (adibidez, larrialdiko obstetrizia-zerbitzuekin). Pakete espezifikoak garatu ditugu sexu-indarkeriatik bizirik atera direnentzat, eta osasun mentalari ere eskaintzen diogu arreta, gure laguntzaren funtsezko osagai gisa. Arreta hori osasun-zentroetatik, kontsultategietatik, ospitaleetatik eta, populazio sakabanatuen, isolatuen edo ezkutuen kasuan, klinika mugikorren bidez ematen da.
Gainera, ohikoa da komunitate horiek bat-bateko kokalekuetan kokatzea, non beren premiarik oinarrizkoenak ez diren betetzen, eta horrek gaixotu egiten ditu edo epidemia-agerraldiak eragin ditzake: osasun-urritasun horien eta pilaketaren ondorioak arintzeko lan egiten dugu, adibidez, ura edangarri bihurtu edo banatzeaz, komunak eraikitzeaz edo premia larriko gaiak banatzeaz arduratuz (higiene pertsonaleko kitak, sukaldekoak, babesekoak, eta abar). Funtsezkoak dira, halaber, populazio horientzat arrisku handiena duten gaixotasunen aurkako txertaketa--kanpainak, hala nola elgorria, beherakoak edo pneumonia.
MSF eta desplazatuak
Gure historian zehar, desplazamendu krisi askotan lan egin dugu. Lehen esku-hartzea Vietnamen izan genuen 1975ean, jemer gorriaren erregimenaren indarkeriatik ihesi zihoazen errefuxiatu kanputxearrekin. 1979an, mota horretako larrialdi askori ari ginen erantzuten: Ogaden eskualdean (Etiopiak eta Somaliak lehiatua), Thailandian (Kanbodiako populazio berria) eta Sudanen (Eritreako errefuxiatuekin). Azken hamarkadetan, gatazka armatu nagusietatik lekualdatutako eta errefuxiatutako biztanleak izan ditugu.
Gaur egun, premiazko laguntza ematen diegu Sirian eta inguruko herrialdeetan (Jordania, Turkia, Libano, Irak), Sudanen, Hego Sudanen, Kongoko Errepublika Demokratikoan, Afrika Erdiko Errepublikan, Nigerian, Txaden, Kamerunen, Etiopian, Kenyan, Myanmarren, Pakistanen, Yemenen, Kolonbian, Mexikon, Mediterraneoan eta Europan dauden desplazatutako populazioei, besteak beste.